Wat een eer! Afgelopen maand kreeg ik van 3 studenten de vraag of ik mee wilde werken aan een afstudeerproject inzake eetstoornissen. Een eer, maar soms komt een vraag ook dichtbij. Van de week vroeg een student mij hoe ik vroeger met de feestdagen omging. En ook hoe nu. Soms is je kwetsbaar opstellen dan het beste wat je kunt doen.
De feestdagen; vroeger weet ik dat ik het geweldig vond. Mijn ouders maakte er altijd één groot feest van. Van de traditie kindje Jezus op kerstavond in de stal te mogen leggen tot de mooi gedekte tafel op eerste Kerstdag. Vooral mijn vader hechtte heel veel waarde aan deze dagen. Ik herinner mij dat er eten was in overvloed. En dan bedoel ik ook echt overvloed. Waar we met volle buik van kerstavond, eerste kerstdag het kerstontbijt gingen nuttigen, kwam er een uur later gebak gevolgd door een borrelplank en dan nog het zes gangenmenu.
Achteraf denk ik dat het toen al behoorlijk veel voor mij was, maar goed als kind beleef je dit als een waar feestje. Het was ook altijd erg gezellig en het voelde goed.
Toen wist ik nog niet wat ik nu weet. Al dat eten bleek helemaal niet zo goed voor mij te zijn. Dan bedoel ik het niet het aantal calorieën of suikers. Nee, de overdaad aan bepaalde voeding kon mijn lichaam gewoon niet aan. Ik was altijd ziek de dagen erna, had eczeem en vooral mijn buik was een ontploffing van jewelste. Overigens niet alleen met Kerst hoor....
De dag na Kerst aten we de restjes nog op en zo hobbelden wij door tot Oud en Nieuw om dan 2 januari nog een week restjes te eten. Zo was het gewoon vroeger. Er is geen goed en fout aan te geven. Het was fijn en gezellig. Punt!
Maar al deze voeding, gecombineerd met een disbalans in mijn lichaam en een mentaal aspect (die dus verergerd werd door al het eten wat voor mijn lichaam niet goed was), maakte dat mijn lichaam op 12-jarige leeftijd er helemaal klaar mee was. Zowel lichamelijk als geestelijk werd ik dan ook een wrak. Ik weet nu dat anorexia nooit van de één op andere komt. Net zoals iemand na jarenlang dingen doen en eten wat niet goed is voor het desbetreffende lichaam (maar vaak weten we dus niet dat dit fout is voor ons lichaam), en bijvoorbeeld reuma krijgt, kreeg ik anorexia. Hoe dit mijn inziens lichamelijk werkt is dus even een ander verhaal. Maar ik wil jullie meenemen in de gedachten van iemand met anorexia en de feestdagen (of een andere eetstoornis).
Waar iemand anders heel nuchter de dagen van december in gaat, is dit voor iemand zoals ik een ware hel geweest. Dagen was ik bezig met rekenen wat ik wel en niet kon eten. Ik nam geen ontbijt want dan kon ik wel het stukje taart eten. Om vervolgens 10x de trap op en af te lopen en met een rood hoofd weer 'blij' aan de borrelplank kon zitten. Ik was toendertijd blij met de hond van mijn tante die elke eerste kerstdag bij ons was. Het beestje moest eerste Kerstdag in de avond ineens twee keer uitgelaten worden voor de grote boodschap. Rara....
En die wandelingen deed ik dan. Want ik vond de buitenlucht zo lekker. Jaja, ook met regen, stortbuien of vrieskou. Alles om maar dat ene stukje komkommer te verbranden. Waar iemand na kerst weer zijn gewone bezigheden oppakt gingen mijn activiteiten een standje omhoog. Kortom alles draaide om eten en niet eten. Wat ik vooral het ergste vond waren de rijtjes in mijn hoofd. Constant tellen, constant de dag observeren. Altijd die controle. Zo uitputtend. Zo niet leuk. Maar het was toen zo en ik kijk er niet oordelend op terug.
Gelukkig kan ik hier lachend op terugkijken en maken wij wel eens geintjes over de monsterlijke hond van mijn tante die veranderde in een Gremlin als hij mij zag. Mijn tante zei altijd: "Als hij jou ziet is hij zo enthousiast. Het lijkt wel of hij je wilt opeten." Of hij nu veranderde in een Gremlin omdat hij wist dat hij veel eten kreeg onder tafel of juist omdat hij wist dat hij ook last van zijn buik kreeg weet ik niet. Maar ik weet wel dat hij mij redding die jaren was.
Net zoals mijn vader knipoogde naar mij als iemand weer zei: "Zeur niet zo, eet gewoon. Je kunt wel wat gebruiken." Wat ik al eerder vertelde is datgene wat mij is bijgebleven. Mijn beste levensles. Hij luisterde en oordeelde niet. En dat moet de kracht zijn van elke therapeut of elke coach. Of wellicht van iedereen? Stop met vertellen wat iemand wel en niet moet doen. Luister en laat de persoon samen met jou de oplossing vinden.
En dan nu Anka? Hoe ga je nu met al deze dagen om. Tja, kijk ik weet natuurlijk nu best wel wat van het lichaam. Ik ben niet blij met wat ik mijn lichaam heb aangedaan. Maar toen was mijn lichaam zo uit balans dat anorexia het gevolg was (en dus niet de oorzaak zoals vaak wordt gezegd). Gelukkig heb ik dit door studie en ervaring mogen uitzoeken en help hiermee nu andere lieve mensen.
Zo weet ik ook dat ik niet een kilo zwaarder ben omdat ik zoveel eet. Maar puur omdat koolhydraten vocht vasthouden. Per gram glycogeen houd je 2 tot 3 gram water vast. Spieren en lever hebben een opslagcapaciteit van ongeveer 400 gram glycogeen. Nou reken daar maar 2 a 3x zoveel water bij. Dan snap je dat je zo 1,5 tot 2 kilo zwaarder bent (dit is dus ook de reden dat mensen vaak veel vocht verliezen in het begin van een dieet). Ok, dit was even een theoretisch stukje:). Overigens heb ik er sinds 5 jaar voor gekozen om niet om de weegschaal te staan deze dagen. Dus dat probleem is ook weer van de baan.
Maar goed, hoe goed ik dit ook weet, mijn lichaam zegt altijd anders. Ja, ik ben helemaal over mijn eetproblematiek heen. Of nee, ik kan er heel goed mee omgaan. Maar mijn lichamelijke klachten na fout eten zijn er niet minder op geworden. Sterker door wat ik mijn lichaam heb 'aangedaan', krijg ik soms net wat meer klachten als een gemiddeld persoon. En daar moet ik dan gewoonweg goed op letten. Voor mij geen enkel punt meer na al die jaren. Sterker mijn lichaam geeft ook na een paar dagen 'verkeerd' eten aan dat er echt wat anders in moet.
Dit betekent geen exorfines eten (aaii, weer zo theoretisch stukje. Maar in het kort: geen gluten, casëine, soja en spinazie), genoeg vezels en groenten, genoeg slaap en voldoende ontspanning en beweging. En laten deze dingen nu wat lastiger zijn met de kerstdagen. Tel daarbij de glazen alcohol en ik weet dat mijn lichamelijke en geestelijke gesteldheid wat zakt. Bij mij uit dit dan in veel wc-bezoekjes, moe zijn, spierpijn hebben en controle willen hebben. Dus als je mij ineens met lijstjes ziet rondrennen of mij veel over 'ik moet' hoort praten, kun je stellen dat ik even niet goed voor mijzelf heb gezorgd.
Dit alles maakt dat ik met Kerst echt wel zondig. En ook mijn chocolaatje en wijntje pak. Maar dit wel binnen de perken hou. Gewoonweg omdat ik weet dat ik mij daar niet onwijs rot over voel, maar vooral rot door ga voelen. En nogmaals, niet enkel omdat ik er wat zwaarder van word, want dat is er binnen 2 dagen wel vanaf. Maar gewoon omdat ik het er niet meer voor over heb om weer veel lichamelijke klachten te krijgen.
It's me....en dat is ok! Zeg ik stoer, haha:).
Weet dat ik dit natuurlijk niet 1,2,3 had uitgezocht. Daar zijn jaren overheen gegaan. Sterker het blijft altijd een puzzel. Waarom is de ene persoon zo relaxt en de andere stressgevoelig? Waarom heeft de ene wel last van haar buik en de andere niet? Daarom hou ik dus ook niet van hokjespolitiek. Het kan aan zoveel dingen liggen: Dna, methylatie, darmflora, ontgifting en ga zo maar door.
Wat ik hiermee wil zeggen, lieve mensen: oordeel niet. Niet als iemand niet eet of juist als iemand veelste veel eet. Er is altijd een oorzaak. Niemand doet dit voor zijn of haar lol. Het enige wat je kunt gaan doen is luisteren naar deze persoon en hem of haar uitleggen dat er een disbalans is in het lichaam (denk aan een insulineprobleem, ontsteking, neurotransmitterprobleem en ga zo maar door). Het is nooit alleen een mindsetprobleem. Maar ook nooit enkel een lichamelijk probleem. Maar iemand moet dit wel weten!
En deze zoektocht moet die persoon zelf gaan maken, als hij/zij daar zelf aan toe is. En als het zover is, dan help ik je graag.
Geniet lieve mensen van de laatste dagen van 2020. Kijk niet teveel achterom wat niet goed is gegaan. Herinner je alleen de mooie momenten. En neem deze mee naar 2021. Achterom is niet zoveel meer te halen. Vooruit wel....proost!
liefs Anka
