Endorfine is een pijnstillende stof die je kunt vergelijken met een beloningsstof, je produceert endorfine wanneer je iets ‘gevonden’ hebt.
Endorfine zijn op opiaten gelijkende stoffen. Endorfine is in staat om heel snel de stresshormonen noradrenaline en adrenaline te deactiveren. Endorfinen worden geproduceerd door te bewegen, te lachen, te zingen, te mediteren, te knuffelen en door seks. Ook door het eten van zoete voedingsmiddelen wordt endorfine geproduceerd. De zoete moedermelk is ons eerste troostvoedsel! Door endorfinen kan de productie van dopamine gereguleerd worden. De neurotransmitter dopamine is belangrijk om overzicht te hebben, maar ook om in actie te komen en nieuwe dingen te ondernemen. Dopamine zet aan tot het zoeken van een oplossing.
Wanneer het endorfinesysteem goed werkt hebben we de stresshormonen vanuit de bijnier bijna niet nodig. Dat systeem wordt heel snel uitgezet door de endorfinen. Mensen die blijven hangen in stress, en de stressreactie niet kunnen uitzetten ervaren wel stress terwijl er eigenlijk geen aanleiding voor is. Bij hen is er een verstoring in het endorfinesysteem.
Exorfinen zijn stoffen die sterk lijken op endorfine. Deze stoffen maken we niet zelf aan maar die krijgen we onder meer binnen vanuit voeding. Wanneer wij voedingsmiddelen eten die van nature niet in ons voedingspatroon voorkwamen bevatten deze producten mogelijk exorfinen.
We vinden exorfinen in:
Gluten (houdende granen)
Melk (caseïne)
Soja
Spinazie
Chocolade
In de darm aanwezige schimmels kunnen exorfinen afgeven. Normaliter worden deze peptiden in ons lichaam afgebroken door het enzym Dipeptidylpeptidase IV(DPP-IV).
Wanneer dit enzym niet goed functioneert, of wanneer het aanbod van exorfinen te groot is kunnen deze exorfinen bijvoorbeeld ten tijde van stress, onafgebroken de darmwand passeren. Deze exorfinen zijn in staat om aan te hechten aan receptoren in de hersenen die eigenlijk bedoeld zijn voor endorfine. Wanneer de exorfinen niet goed worden afgebroken door het enzym DPP-IV kunnen zij de plaats innemen van het lichaamseigen endorfine.
Daarmee wordt de werkzaamheid van endorfine verminderd, of zelfs geblokkeerd. Het lichaam zal als gevolg daarvan het aantal receptoren voor endorfine (de zogenaamde opiatenreceptoren) verminderen, met als gevolg dat er minder dopamine afgegeven wordt. De gevolgen voor de stemming en de zin om nieuwe dingen te ondernemen laten zich raden.
Wanneer er dan exorfinen bevattende voedingsmiddelen gegeten worden is er een kortdurend gevoel van welbehagen. Dit effect is slechts van korte duur. Heel snel daarna zal het stimulerende effect van de exorfinen weer verdwijnen, waarna de behoefte aan een nieuwe prikkel snel weer opkomt. Dit werkingsmechanisme zou weleens een verklaring kunnen zijn van het fenomeen verslavingen. Er zijn echter meer stoffen die aanhechten aan de opiatenreceptoren. Codeïne, morfine en heroïne hechten zich aan dezelfde receptor aan. Exorfinen werken verslavend en veroorzaken na onthouding afkickverschijnselen. Bij een brood- of melkverslaving is het zinvol om deze voedingsmiddelen echt voor 100% te vermijden. Zodra je weer in contact komt met het voedingsmiddel zal de drang naar het voedingsmiddel weer geactiveerd worden. Sommigen ervaren na het stoppen met deze voedingsmiddelen zelfs ontwenningsverschijnselen, gelukkig is dit niet voor iedereen het geval. Receptoren kunnen zich herstellen en vernieuwen. Dat houdt in dat je gedurende een lange periode het voedingsmiddel helemaal moet vermijden, waarna misschien de receptoren zich hersteld hebben. Dat zal je moeten ontdekken door het uit te proberen. Diverse exorfinen kunnen antagonistisch werken op dopamine of serotonine. Bij een dieet vrij van exorfinen, zoals oervoeding, zullen mensen zich daardoor niet alleen fitter, maar vooral ook gelukkiger en vrolijker voelen.
Het enzym Dipeptidylpeptidase (DPP-IV) kan geremd worden door:
Een verkeerde pH in de darm
Chronische stress
Smaakversterkers
Fluoride (tandpasta)
Fosforzuur (cola)
Thimerosal (vaccins) (zonder hier vanuit mijne zijde een oordeel over te hebben!)
Bepaalde cytokinen
Bacteriële peptiden
Phospholipiden kunnen DPP-IV stimuleren. Diverse in het menselijk lichaam aanwezige schimmels geven exorfinen af. Wanneer een exorfinevrij voedingspatroon niet effectief blijkt te zijn is het mogelijk dat de aanwezigheid van pathogene schimmels de exorfinebelasting in stand houdt. Op dit moment is er een nieuwe generatie antidiabetica op de markt gebaseerd op de remming van het enzym DPP-IV. Het enzym is ook in staat om de afbraak van endogene incretines te remmen. Deze nieuwe middelen zorgen er via dit werkingsmechanisme voor dat het glucosegehalte in het bloed daalt. De effecten van deze therapie op de lange termijn is nog niet onderzocht. Gezien de andere hierboven beschreven effecten van DPP-IV kunnen we de ‘bijwerkingen’ van deze antidiabetica wel voorspellen.