En ja hoor, dan ben je weer klaar wakker. Je schaapjes heb je geteld, het snurken van je partner zit helemaal in je hersenpannetje ingeprent en het enige wat je wilt is slapen. En op het moment dat je eindelijk slaapt gaat de wekker. Wat een feest!
Je hormonen, herstel, energie en stressbestendigheid gaan met sprongen omlaag. Maar daarentegen gaat het gewicht juist wat omhoog. Hoe zit dat dan? Want je neemt toch gewoon melatonine en dan moet je slapen? Toch? Nou zo werkt het niet helemaal.
Het klopt dat melatonine erg belangrijk is. Dus pilletje er in en slapen. Toch? "Waarom lukt mij dat dan niet?", vraag je jezelf af. Ja, melatonine is een hormoon om jou te laten doorslapen. Maar dit is niet alleen de reden. Dit kan bij iedereen anders zijn. We weten dat oudere mensen vaak wat minder melatonine hebben als jongeren. Maar er is veel meer dan dat alleen!
Melatonine is namelijk afhankelijk van vele andere factoren. Melatonine wordt namelijk aangemaakt vanuit serotonine. En serotonine weer vanuit 5-htp en 5-htp weer vanuit tryptofaan (om het lekker simpel te houden. En voor al deze omzettingen heb je weer stofjes nodig zoals vitamine b11, b3, b5,b6, magnesium, zink, vitamine C en allerlei andere factoren zoals:
dagritme
daglicht
andere hormonen
stress
darmwerking
beweging
vitamines
mineralen
Je ziet dus dat er veel aan de hand kan zijn als iemand niet goed slaapt en het soms een lange zoektocht en puzzel kan zijn.
1) Cortisol
Als er een leeuw achter jou aankomt ga je dan slapen? Nee toch? Vaak zien wij dat de cortisol namelijk van slag is. Eigenlijk hoort cortisol voor het slapen laag te zijn, zodat het lichaam snapt dat hij veilig in zijn holletje kan en wordt er meteen melatonine aangemaakt. Zolang er gevaar op de loer ligt (en er een hoog level cortisol is) zal het lichaam niet in staat zijn melatonine aan te maken. In een eventueel consult gaan wij samen kijken naar de mogelijke redenen voor de slechte balans. Denk eens aan te lang opblijven, burnoutklachten, lichamelijke ontstekingen (en dus stress voor het lichaam), stress in het dagelijkse ritme, voedingintolerantie en ga zo maar door. Als jij ook in de ochtend heel lastig uit bed komt kun je je hier wel eens aan denken.
2) Schildklier
Als je schildklier goed werkt helpt deze mee het serotoninelevel omhoog te krijgen en dus ook het melatoninegehalte. Je ziet vaak als deze niet goed werkt dat er depressieve klachten zijn en slaapproblemen.
3) Progesteron en oestrogeen
Tja, en dan toch weer die vrouwelijke hormonen (maar mannen hebben ze ook). Progesteron en oestrogeen kunnen veel veroorzaken. Progesteron zorgt namelijk voor de duur en diepte van de slaap en oestrogeen laat je meer dromen. Een tekort aan progesteron zie ik steeds vaker door stress, overslaan van de cyclus, menopauze en onregelmatigheid in de cyclus. Oestrogenen gaan vaak omlaag als je te weinig weegt en bij de overgang. In de therapie schrijf ik daarom ook wel eens bioidentieke hormonen voor om dit alles weer in balans te krijgen. Ga dit overigens nooit zomaar zelf proberen!
4) Insulineresistentie
Om goed te slapen heb je een goede bloedsuiker nodig. Als je erg stressvol leeft met veel suikers en snelle koolhydraten, worden de cellen erg ongevoelig voor insuline. Het gevolg is dat de bloedsuiker instabiel wordt met hoge pieken en diepe dalen. Ook voor het slapen moet je bloedsuiker stabiel zijn. Insulineresistentie is een van de meest voorkomende problemen in mijn praktijk. En ook het eerste wat ik aanpak! Als je insuline niet goed functioneert zal dit ook problemen geven voor je serotonineaanmaak. Als je een dip hebt voel je je lusteloos en depressief. In de begeleiding gaan wij samen over naar een andere manier van eten en vooral ook de momenten van eten! Overigens: niet afvallen, slaapapneu, diabetes en insulineresistentie zijn vaak een probleem wat samen voorkomt.
5) Tekort aan vitamines en mineralen
De belangrijkste mineralen en vitamines die de aanmaak van melatonine uit tryptofaan ondersteunen zijn: magnesium, zink, calcium, b3, b5, b6 en vitamine c. O, en koper teveel is vaak een zink tekort (dan check ik weer op ontstekingen) en is dit vaak ook een probleem voor het slapen.
6) Tryptofaan
Tryptofaan is erg belangrijk voor de aanmaak van melatonine. Sterker zonder tryptofaan geen melatonine. Tryptofaan is een aminozuur. Regelmatig geef ik extra tryptofaan om te proberen serotonine en melatonine een boost te geven. Neem het overdag voor de aanmaak van serotonine en in de avond voor extra aanmaak melatonine. Ook 5-htp zet ik met regelmaat in. Dit is soms ook een test, want het is afhankelijk van de bloed-hersenbarriere.
7) Daglichttekort + teveel licht en onregelmatigheid.
Tja, serotonine en melatonine reageren op licht. Daarom zeg ik ook voor de serotonineaanmaak: naar buiten! Maar in de avond is het belangrijk om de lichten te dimmen. Geen schermen en geen blauw licht! De kippen gaan op stok als het donker wordt, de honden gaan in de mand. En wij? Wij blijven het liefst tot zo laat mogelijk doorgaan. Daarnaast is het belangrijk om te kijken hoe jouw slaapritme is. Je zou niet de eerste met wisseldiensten zijn en slaapproblemen. Dus kaarsjes aan, tv uit en een goed gesprek (of zo).
8) Alcohol
Het lijkt of je lekker lam bent met een glaasje wijn. Maar vaak slaap je juist minder diep....
9) Darmen
Ja, komt de poepdokter weer aan. Maar waar wordt serotonine het meest aangemaakt? In de darm. En laat die nu vaak niet goed zijn. Als het spijsverteringsstelsel niet loopt dan gaat heel het systeem onderuit. Vaak test ik dit dmv een ontlastingsonderzoek en gaan we samen aan de gang met de darmflora. Daarbij kijk ik ook naar pathogenen, histamine, gisten en diverse andere zaken. Alles bij elkaar zorgt ervoor dat met herstel de darm weer zijn werk kan gaan doen. En jij slaapt. Dus toch maar eens in je poep kijken?:)
10) Bewegen
Bewegen is goed! Maar heb je weer erg veel stress is het wel noodzaak niet over de top te sporten (verhaal cortisol te hoog etc). Maar bewegen brengt je serotonine omhoog en geeft ons een lekker gevoel! Dus advies: beweeg dagelijks! Lekker de natuur in of een yogales doen wonderen.
11) Cafeïne, theïne en theobromine
Van cafeïne waren wij op de hoogte. Maar wist je ook dat theïne (dus ook groene en witte thee) je activeren? Pak liever water met verse munt of gember. En laat dat stuk chocolade in de avond ook maar zitten. Want theobromine is ook zo stofje wat je niet echt laat slapen.
Kortom je ziet dat er behoorlijk wat werk aan de winkel is als er slaapproblemen zijn. Mijn mening is dat je niet te snel naar zware slaapmedicatie moet pakken maar eerst deze stappen kunt doorlopen. Al snap ik echt wel dat je soms even moet slapen:).
Wil je eens kijken hoe jij misschien door kunt gaan slapen? Ik kijk graag met je mee!
